Samenwerking – Soms kunnen de, ogenschijnlijk, meest simpele oplossingen een wereld van verschil maken. Zoals voor 15.000 boerinnen in Oeganda die de afgelopen 2 jaar door Cordaid zijn geholpen met een oogstbewaarzak, oftewel de PICS Bag. Wat voor verschil kan een grote zak nou maken, hoor ik je denken. Nou, een wereld van verschil dus! Vandaag vertel ik jullie er alles over en daag jou uit om mee te doen aan de #Foodbattle door lekkere recepten te maken met jouw kliekjes waardoor we samen voedselverspilling tegengaan. Win-win dus!

Hoe 1 oogstbewaarzak het verschil maakt voor 75.000 mensen

In een land als Oeganda waar voedsel enorm schaars is en de boerinnen voor grote uitdagingen staan door klimaatverandering is het tegengaan van voedselverspilling van levensbelang. En geloof me, zij gooien echt geen eten weg… In tegenstelling tot Nederland, waar we nog steeds 41 kilo eetbaar voedsel per persoon per jaar weggooien. De uitdagingen waar de boerinnen mee te kampen hebben is dat zij de oogst niet lang genoeg goed konden houden. Veelal nog geen 2 maanden en door droogte, ongedierte en andere externe factoren ging een groot deel van de oogst verloren.

We hebben het dus over een ‘zak’, maar dan wel een hele duurzame. Stevig, groot en met een dubbele laag. Waar de boerinnen hun oogst in kunnen bewaren en daardoor 15 – 25 % meer van hun oogst overhouden dan normaal. Ze kunnen het ook langer bewaren, soms wel tot 6 maanden. Waardoor ze zelf kunnen kiezen wanneer ze gaan verkopen op de markt.

De boerinnen hebben naast de oogstbewaarzak ook trainingen gekregen in het gebruik én in landbouwtechnieken waardoor ze hun productie kunnen verhogen en verliezen beperken. Daarnaast zijn er leen- en spaargroepen gevormd waarin ze collectief met markthandelaren kunnen onderhandelen. Alles met het doel om hun producten tegen een betere prijs te verkopen, waardoor het inkomen van de boerinnen gemiddeld met 25% is gestegen. Daar profiteren niet alleen zij van, maar ook hun gezinnen, in totaal zo’n 75.000 mensen die meer te eten hebben, kinderen die naar school kunnen en medische zorg die weer te betalen is.

Een prachtige samenwerking tussen Cordaid en de Postcode Loterij die ik van harte ondersteun. En daarom doe ik mee aan de #Foodbattle!

Doe mee aan de #Foodbattle om ook minder voedsel te verspillen

Ik vertelde er hierboven al iets over, maar ik herhaal het toch nog maar een keer: in Nederland gooien we gemiddeld 41 kilo eetbaar voedsel per persoon per jaar weg. En dat is echt enorm veel. Heel eerlijk, nog geen 5 jaar geleden gooide ik ook veel makkelijker weg. Maar inmiddels heb ik geleerd (mijn belangrijkste tips hierover vind je onderaan dit artikel) hoe je op een creatieve manier gebruik kunt maken van je restjes en daar heerlijke maaltijden van kunt maken. Vergeet daarbij ook niet de producten in je voorraadkast die misschien bijna of zelfs al over de houdbaarheidsdatum heen zijn. Vaak kun je deze producten nog prima gebruiken en hoef je ze echt niet weg te gooien.

Ik daag jou uit om ook minder eten weg te gooien door mee te doen aan de #Foodbattle van Cordaid en de Postcode Loterij! Meedoen is heel simpel: Maak een lekker, gezond, creatief en mooi gerecht van spullen die anders niet gebruikt worden. Bijvoorbeeld met restjes uit de koelkast, vergeten ingevroren producten of ingrediënten die (bijna) over de officiële houdbaarheidsdatum zijn. Maak er een foto van en deel jouw verhaal op je tijdlijn met #Foodbattle en #Cordaid. Zo inspireren we anderen om ook aan de slag te gaan met kliekjes, in plaats van deze weg te gooien.

Wat ik gekookt heb voor de #Foodbattle: Kruidige bonenstoof met zelfgemaakte chapati

Voor de oproep van de #Foodbattle dook ik de keuken in met Alexandra van Cordaid en daarvoor nam ik allemaal ingrediënten mee uit mijn eigen keuken. Restjes en producten die bijna over de datum heen waren. Ik maakte daarmee chapati’s (een soort flatbread wat veel wordt gegeten in India en Oost-Afrika) en combineerde die met een heerlijke bonenstoof. Leuk detail om te weten, in Oeganda worden veel bonen geoogst zoals mungbonen en zwarte ogenbonen.

Het recept is heel makkelijk om te maken, kook je met me mee?

Wat je gaat doen

Bereiding: 45 minuten

1. Roer meel, bloem, zout, 1 tl kurkuma, 2 eetlepels olijfolie en het hete water door elkaar in een grote kom met een pollepel. Kneed het deeg daarna 4 minuten met een keukenmachine of 8 minuten met de hand.
2. Maak een bol van het deeg, vet heel licht in met olijfolie en leg terug in de kom. Dek af met een theedoek en laat 15 minuten rusten.
3. Verhit in de tussentijd een hapjes- of braadpan en fruit de uien, knoflook en gember een paar minuten in 2 eetlepels olijfolie met een snuf zout. Voeg de stukjes paprika, 1 tl kurkuma en het komijnpoeder toe en bak kort mee.
4. Schenk de tomatenpassata in de pan en roer de zwarte ogenbonen, zwarte bonen en maïskorrels erdoor. Laat 15 minuten pruttelen.
5. Haal het deeg uit de kom, maak er een rol van en snijd in 10 gelijkmatige delen. Leg een plank, deegroller en bakje met bloem klaar. Verhit een koekenpan met goede antiaanbaklaag en zet al je spullen om uit te rollen ernaast op het aanrecht. Zet ook een bord klaar met een dubbelgevouwen theedoek erop klaar. De gebakken chapati’s leg je straks tussen de theedoek zodat ze warm en zacht blijven.
6. Nu komt het leuke deel, het rollen en bakken! Verhit de koekenpan. Pak vervolgens een bolletje deeg in je handen en bestuif de plank, deegroller en het bolletje deeg met bloem. Rol het bolletje uit tot een dunne, ronde plak. Goed bestuiven met bloem (af en toe omdraaien) zodat het niet gaat plakken. Zodra je koekenpan flink heet is en licht gaat roken, smeer je ‘m in met 1 theelepel olijfolie. Invetten met een kwastje werkt het beste. Leg de chapati in de pan en laat 30 seconden liggen. Je ziet het deeg licht opbollen, als de pan heet genoeg is. Draai de chapati om met een spatel en bak de andere zijde ook 30 seconden. De bedoeling is dat je lichtbruine plekjes krijgt op het deeg, maar het mag uiteraard niet gaan verbranden. Speel een beetje met de hitte en de baktijd om dit goed te krijgen. Leg de chapati na het bakken tussen de theedoek.
7. Iedere keer als er een chapati in de koekenpan ligt, rol je de volgende vast uit op je plank. Zo kun je goed achter elkaar doorwerken. Vergeet niet om je pan steeds weer in te vetten met een theelepel olie voordat de volgende in de pan gaat.
8. Zodra je klaar bent met het bakken, is je bonenstoof ook bijna klaar. Roer op het laatst de spinazie, cherrytomaten en koriander (die bij mij uit de vriezer kwam) erdoor. Proef en breng de stoof verder op smaak met zout, peper en chilipeper (naar eigen inzicht).
9. Serveer de bonenstoof in een bakje met wat ringetjes lente-ui. Serveer er chapati’s erbij en eet lekker met je handen. Geniet ervan!

Mijn 5 beste tips om thuis minder voedsel te verspillen

1. Maak een goede eetplanning voor de week, maar doe geen weekboodschappen meer. Een week kan namelijk opeens helemaal anders lopen en voordat je het weet is je week om en zit je koelkast nog vol boodschappen. Ik haal mijn boodschappen nu eens in de 3 dagen en dat werkt perfect.
2. Plan twee keer in de week een kliekjesdag in, als dat nodig is. In ons huishouden is altijd veel eten, en blijft er ook veel over. Veelal wel kleine porties, maar dat is juist wat er blijft liggen als ik weer te snel boodschappen doe. Dus ons ritme bestaat nu uit koken met de gekochte boodschappen in 2 – 3 dagen, daarna een kliekjesdag (veelal aangevuld met producten uit de voorraadkas of vriezer) en daarna doe ik pas weer boodschappen.
3. Deel je voorraadkast op datum in. Zet de producten met de meest lange houdbaarheidsdatum achterin en de rest voorin. En daag jezelf uit om daarmee eerst te koken. En gebruik je vriezer ook als voorraadkast! Heel veel kleine restjes gaan bij mij in de vriezer, denk ook aan verse kruiden, gember en geraspte kaas.
4. Soepen, pastasauzen, wokgerechten, frittata’s, stamppotten en stoofschotels zijn voor mij de meest dankbare gerechten om kliekjes in te verwerken. Zo ontdek je vaak ook weer nieuwe combinaties die je enorm verrassen. Maar eet ook kliekjes als lunch! Bij ons thuis gaan er regelmatig bakjes mee met restjes van de voorgaande avond die ik verwerk in maaltijdsalades of andere gerechten.
5. Krijg je iets toch niet op of heb je teveel in huis: geef het dan weg! Bij ons thuis worden er regelmatig bakjes gevuld die naar vrienden, familie of buren gaan of ik laat ze langskomen met een boodschappentas. Zeker vlak voor de vakantie is dat een goede tip. Denk ook eens aan instanties zoals de Voedselbank of andere initiatieven in je stad voor gezinnen die minder te besteden hebben. Ruim bijvoorbeeld 2 keer per jaar je voorraadkast op en doneer je producten. Daarmee kun je echt het verschil maken, zeker vlak voor de feestdagen.

Hopelijk heb ik je geïnspireerd om thuis (nog) vaker met restjes te koken. Deel je creaties met #Foodbattle en #Cordaid en inspireer daarmee ook anderen!