Hoe kun je nou het beste je eten bewaren in de koelkast en vriezer? In dit artikel geef ik je bewaartips voor het optimaal bewaren van producten waardoor je én voedselveilig én bewust bezig bent. Want voedsel weggooien is natuurlijk zonde, zowel voor het milieu als voor je portemonnee.
Ken je mijn boek 365 Dagen Koken al? Met 365 recepten voor het hele jaar, inclusief kook- en vegatips! Hier vind je alle informatie.
Koelkast bewaartips
De ideale temperatuur
Door ervoor te zorgen dat je koelkast standaard op 4°C staat, groeien bacteriën minder snel. Vrij vaak staat de temperatuur van koelkasten te hoog afgesteld en hebben we dat niet door. Check de temperatuur met een koelkastthermometer of via het bedieningspaneel van je koelkast.
Richt je koelkast goed in
Zet producten die het meest aan bederving onderhevig zijn onderin. Denk daarbij aan vlees, vis en gevogelte. Onderin de koelkast is het namelijk het koudst. Bewaar fruit en groente in de lades. Sommige koelkasten hebben zelfs speciale lades waardoor fruit en groente langer hygiënisch en vers gehouden kan worden.
In deze tekening van het Voedingscentrum is de ideale koelkastindeling opgenomen:
Kijk de inhoud van je koelkast even na op het moment dat je nieuwe boodschappen hebt gedaan, let op de THT- en TGT-codes (zie hieronder voor uitleg) en gooi eventuele restjes die niet goed meer zijn weg. Zet vervolgens het eten met de kortste houdbaarheid of producten die je vaak gebruikt vooraan. Het Voedingscentrum adviseert trouwens om eieren in de koelkast te bewaren, omdat dit de kans op bederf verkleint.
Houd je koelkast schoon
Wanneer je je koelkast altijd op de dezelfde manier inricht is het makkelijk om dit goed bij te houden. En maak ‘m ook regelmatig even schoon, vlak voordat je boodschappen gaat doen bijvoorbeeld. Ik doe dit thuis 1x per maand met een schone doek met allesreiniger en dan gaat ook de hele inhoud er even uit. Ook de losse bakken en rubberen randen neem ik dan even mee. Na het schoonmaken droog ik ‘m na met een doek en dan gaan de producten er snel weer in. Als er iets gelekt heeft, maak ik het uiteraard gelijk schoon met een sopje.
Vertrouw op je neus
Vroeger was ik altijd erg gebrand op de THT-datums. Maar sinds ik weet dat ‘ten minste houdbaar tot’ een advies is, ben ik meer en meer gaan vertrouwen op mijn neus. De THT-datum betekent niet dat een product niet meer goed is en sommige producten (zoals groente en fruit) hebben niet eens een datum. Vertrouw op je neus en je zicht. Ruikt een product nog goed en ziet het er ook goed uit? Dan kun je het nog gewoon eten.
Wees alert op TGT-datums
Producten met een te gebruiken tot-datum is een ander verhaal. Deze producten (veelal vlees, vis en gevogelte) eet je na de TGT-datum niet meer en gooi je weg. Wel kun je deze producten langer bewaren als je ze invriest. Wat ik heel vaak doe op de dag van aankoop als ik het niet dezelfde dag gebruik. Daarover lees je hieronder meer in het stuk over de vriezer bewaartips.
Zo bewaar je producten
Bewaar producten zoveel mogelijk in de originele verpakking en dek het af als iets geopend is. Is een verpakking niet goed meer af te sluiten, zet het dan over in een eigen verpakking. Zo heb ik altijd een enorme stapel bakjes met deksels in de kast staan. Gewoon van die bakjes van de Chinees met passende deksels. Die kunnen daarna ook weer makkelijk afgewassen worden.
Restjes kun je na bereiding maximaal 2 dagen in de koelkast bewaren. Laat warme gerechten eerst goed afkoelen voordat je ze in de koelkast zet. De warmte kan er namelijk voor zorgen dat de temperatuur in de koelkast stijgt wat weer effect heeft op de andere producten. Zet de restjes wel binnen 2 uur in de koelkast, laat het daarom eventueel in kleinere porties afkoelen of zet een pan in een bak met koud water (eventueel met ijsblokjes) om sneller te laten afkoelen.
Zorg ervoor dat restjes, ook groenten en fruit, altijd afgedekt de koelkast in gaan. En zorg ervoor dat rauwe en bereide producten gescheiden zijn van elkaar. Dit is vooral belangrijk bij vis, vlees en gevogelte.
Wil je weten wat het verschil is tussen koel, gekoeld, ongekoeld en na openen gekoeld bewaren? Dat lees je hier.
En wat bewaar je nou wel en niet in de koelkast? Bij vlees, vis, gevogelte en geopende verpakkingen is dat wel duidelijk, maar hoe zit het nou met groenten en fruit? Ook daar heeft het Voedingscentrum een handig overzicht voor.
Zet gekoelde producten zo snel mogelijk (terug) in de koelkast
Heb je iets gekoeld gekocht of haal je iets uit de koelkast? Zet het dan zo snel mogelijk weer terug in de koelkast. Dit remt bacterievorming en het advies is om eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast heeft gestaan niet meer op te eten. Vooral bij vis, vlees en gevogelte ben ik daar persoonlijk altijd heel alert op.
En wist je trouwens dat bederfelijk eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast is geweest niet meer te vertrouwen is, ook al verhit je het daarna goed? Ziekmakers gaan dood als je het eten goed verhit, maar er zijn ziekmakers die gifstoffen aanmaken, vooral bij kamertemperatuur. Het verhitten van eten doodt de ziekmakers, maar de gifstoffen kunnen je alsnog ziek maken.
Vriezer bewaartips
Ik maak flink gebruik van de vriezer. Naast de typische vriezerproducten bewaar ik er ook heel veel vlees, vis, gevogelte, groente en fruit in. Maar hoe richt je nou je vriezer het beste in?
De ideale temperatuur
Stel de temperatuur van de vriezer op -18°C of kouder in, zo kunnen er geen bacteriën groeien. Check de temperatuur met een koelkastthermometer of via het bedieningspaneel van je koelkast.
Zo vries je producten in
Producten die je ingevroren hebt gekocht, zet je gelijk in de vriezer. Producten die nog niet bevroren zijn, kun je op de dag van aankoop direct invriezen. Het handigste is om deze in kleinere porties (luchtdicht) te verpakken en daarna in te vriezen. Zo bevriest het product sneller en krijg je minder condens of ijs in de vriezer.
Heb je restjes groenten over? Blancheer deze eerst kort (circa 2 minuten) in kokend water, laat afkoelen en zet in een afgesloten bakje in de vriezer. Zo houd je de groente stevig. Dit geldt eigenlijk voor alle groenten, maar groenten met veel water zoals komkommer, sla en tomaat kun je beter niet invriezen. Die worden er namelijk niet lekkerder op. Ook fruit kun je in de vriezer bewaren, met fruit is er alleen geen trucje om het stevig uit de vriezer te laten komen. Een tip is wel dat je bij het verpakken let op dat het fruit al in porties en geschild is (indien pitten: ontpitten). Dat scheelt nogal wat wachttijd, een ongeschilde banaan of een mango duurt namelijk wel even om te ontdooien.
Van kruiden houd je vaak wat over. En ook die zijn zonde om weg te gooien, want je kunt ze prima invriezen. Dat doe je door de kruiden te wassen, dan droog te deppen, vervolgens van de takjes te halen en fijn of grof te snijden en daarna te verpakken in kleine porties in boterhamzakjes of met wat water in een ijsblokjeshouder. Vries ze daarna zo snel mogelijk in.
Ook zuivelproducten kun je invriezen. Boter kan bijvoorbeeld prima, al zou ik het daarna niet meer op je brood smeren, maar je kunt er nog wel prima mee bakken. Harde kazen kun je bewaren in de vriezer als je van plan bent om er daarna warme gerechten mee te maken (kaassaus, gratineren of een tosti). Yoghurt kun je ook invriezen, zou ik ook zeker doen want yoghurtijsjes zijn de beste! Melk invriezen heeft niet zo veel nut, je verlengt er de houdbaarheidsduur niet mee, het gaat uitzetten en ontdooien duurt lang.
Producten die je gekookt hebt, denk bijvoorbeeld aan soepen en sauzen, laat je ook eerst afkoelen en vries je daarna in afgesloten verpakkingen in de vriezer. Tip: plak er een label op met de naam van het gerecht en de bereidingsdatum. Ik vergeet dat zelf nog weleens en dan is het soms een verrassing wat je uit de vriezer haalt en laat ontdooien. Let er ook op dat je geen warme producten in de vriezer zet, want dan krijg je ijsvorming rond het product. Dat kan de kwaliteit van het product verslechteren en het is ook minder milieuvriendelijk.
Gekoelde producten die tegen de houdbaarheidsdatum lopen, kun je trouwens ook vaak nog wel invriezen.
Hoe lang kunnen producten bewaard worden
Hieronder vind je een handig lijstje:
- Rauw rundvlees in 1 stuk: 9 maanden
- Gehakt: 2 maanden
- Ander rundvlees: 6 maanden
- Rauwe kip: 9 maanden
- Rauw varkensvlees, kalfsvlees, lamsvlees: 3 maanden
- Gemarineerd/gekruid vlees/kip: 1 maand
- Reeds bereid vlees/kip: 3 maanden
- Magere vis (kabeljauw, schol, tonijn): 6 maanden
- Vette vis en reeds bereidde vis: 3 maanden
- Schaal- en schelpdieren (on)gekookt: 3 maanden
- Geblancheerde groente en zacht fruit: 1 jaar
- Kruiden: 1 jaar
- Brood: 1 maand
- (Geraspte) kaas: 6 maanden
- Margarine en boter: 1-2 maanden (halvarine niet invriezen)
- IJs: 1 jaar
- Als je het om een voorverpakt diepvriesproduct gaat, kun je de houdbaarheidsdatum en ontdooi- en bereidingsinstructies op de verpakking aanhouden.
Ontdooien en bereiden
Wil je iets bereiden uit je vriezer? Haal het dan de avond of ochtend ervoor uit de vriezer en laat ontdooien in de koelkast. Leg vlees, vis en gevogelte altijd op een bord zodat het niet kan gaan lekken. Sommige dingen kunnen sneller ontdooid worden (denk bijvoorbeeld aan plakjes bladerdeeg) en die kun je dan op het aanrecht leggen. Let daarvoor ook op de instructies op de verpakking.
Verhit je eten altijd goed na het ontdooien. Dat geldt voor vrijwel alles wat uit de vriezer komt, maar natuurlijk niet voor bijvoorbeeld ijs 😉 . Ik bedoel dan ingevroren maaltijdrestjes, vlees, vis en gevogelte en groentes.
Na het ontdooien kun je het desbetreffende product beter niet opnieuw invriezen, de kwaliteit kan namelijk achteruitgaan als je dat doet.
Houd je vriezer schoon
Net als de koelkast, moet de vriezer ook geregeld schoongemaakt worden. Ontdooi daarvoor je vriezer 1x in de 3 maanden. Doe dit op een moment dat de vriezer zo leeg mogelijk is en bewaar de producten zolang in een koelkast met koelelement.
Dit waren al mijn bewaartips voor de koelkast en vriezer!
Tekst & fotografie: Francesca
De koelkast in dit artikel is een LG Instaview Door-in-Door. Voor de inhoud van dit artikel heb ik mijn eigen kennis gecombineerd met de feitelijke informatie van het Voedingscentrum.
