Een aantal weken geleden heb ik een geweldige culinaire trip naar Friesland gemaakt, op uitnodiging van Beleef Friesland en Fryslân Culinair. Uiteraard gingen we naar Leeuwarden, maar er gebeurde nog zoveel meer. Dat was misschien wel hetgeen me het meeste bijbleef na de trip. Er is zoveel meer in Friesland dan water. Het uitgestrekte landschap, de rust, de gastvrije Friezen en de prachtige Friese meren zorgden ervoor dat ik met een grote glimlach weer naar de Randstad vertrok.
Maar goed, onze hoofddoelstelling was om Friesland culinair te ontdekken. Dat is gelukt, meer dan zelfs. en in deze blog vind je de highlights.
Vissen met Ale op de Friese meren
In het prachtige Grou in het midden van Friesland wacht visser Ale de Jager op ons in zijn praam. Een visser in hart en ziel die het liefst de hele dag op het water zit. Hij heeft zijn eigen fuiken en vist op het Pikmeer, de Wide Ie en het water van Nationaal Park De Alde Feanen. Hij levert zijn vis (voornamelijk paling en snoekbaars) alleen rechtstreeks aan restaurants. Waarbij hij letterlijk aanmeert en de chef-kok de gevangen vis van die dag aanneemt. Kan het mooier en verser?
We lichten samen 2 fuiken. Of eigenlijk, wij zitten erbij met een heerlijk hapje van paling en grapefruit en kijken ernaar. Ale kan prachtige verhalen vertellen over de herkomst van de paling en andere vissen die op dat moment worden gevangen. Zo hebben we een paling van 60 jaar te pakken en een gigantische snoekbaars. Palingen die te jong zijn gaan weer terug. Meer over het ‘Fiskersbedriuw Ale de Jager’ lees je hier en vergeet Ale niet als je in Friesland bent. Je kunt namelijk met hem mee in de praam of een workshop palingroken volgen.
Lunchen in Grou bij Restaurant de Vrijheid
‘s Ochtends wakker worden, een duik nemen in het water voor je huis en na een kop koffie aan de slag in je restaurant achter je huis. Dat is het leven van Melle en Hanny van Restaurant de Vrijheid. Ik zal het niet teveel romantiseren, want een restaurant runnen is geen gemakkelijke opgave. Maar wat doen deze gepassioneerde mensen het fantastisch in Grou. De Vrijheid is gevestigd in een prachtig pand direct aan het Pikmeer. Met een gigantisch terras waar je ook kunt aanleggen met je boot. Van woensdag t/m zondag geopend voor zowel lunch als diner. Terwijl wij er zijn wordt het terras aangekleed voor een feest, ook dat is mogelijk hier.
De kaart kenmerkt zich door lokale gerechten en ingredienten (visser Ale legt ook hier vaak aan) met buitenlandse invloeden. Met als resultaat verrassende, maar altijd pure smaken. Wij hebben genoten van een prachtig voorgerecht met zeelt en kreeft, als hoofdgerecht licht gerookte snoekbaars en de ‘deconstructed’ tiramisu als dessert. Of zoals ze het hier noemen: ‘tiramisu op eigen wijze’.
Hotel Tjaarda Oranjewoud
Vlakbij Heerenveen, verscholen in het Oranjewoud ligt Hotel Tjaarda Oranjewoud. Hier hoor je alleen nog het fluiten van de vogels zodra je je auto hebt geparkeerd. Omringd door statige bomen, met overal glinsteringen van de zon en de pure boslucht die direct je neus inkruipt. Het heeft iets licht mystieks waar dit stadsmeisje altijd een beetje stil van wordt. Ik haal nog maar eens goed adem en kom direct tot rust.
Bij Tjaarda is alles heel goed geregeld. Bijzonder gastvrij en met mooie ruime kamers. Heerlijk om ‘s ochtends wakker te worden en je terrasdeur te openen waarbij je erachter komt dat je met 3 keer struikelen alweer in het bos zit. Naast heerlijk slapen kun je hier ook zakelijk vergaderen, ontspannen in het intieme en complete wellness center (zowel Lin als ik waren onder de indruk, echt jammer dat we hier geen tijd meer voor hadden), een feest vieren, bijzonder goed eten (kom ik nog op terug) en natuurlijk naar buiten gaan…het Oranjewoud in!
Dat deden wij ook. Met de fiets. Ik op de fiets, dat is dus hilarisch. Al mijn vrienden rollen stuk voor stuk van hun stoel van het lachen als ze horen dat ik fiets en ik was benieuwd of ik heelhuids zou terugkomen of vakkundig tegen zo’n statige boom zou fietsen. Het is allemaal goed gekomen en ik heb zelfs enorm genoten van dit stukje fietsen. Want wat is het Oranjewoud imposant. Niet voor niets heet het zo, want het begon allemaal met Albertine Agnes van Nassau die in de 17e eeuw hier kwam wonen. Door de brede lanen en de imposante landhuizen voel je de grandeur van vroeger nog. We nemen ook een kijkje bij Landgoed Oranjestein van de familie De Beaufort van Sminia en drinken een glas cava met amuse in de Oranjerie. De tijd heeft hier echt nog even stilgestaan, heel bijzonder.
Na de cava weer op de fiets en heelhuids teruggekeerd bij Tjaarda. We dineren er ‘s avonds in Restaurant de Oranjetuin samen met Tjitte de Wolff, directeur van het hotel. Tjitte is al even bij ons, want hij ontpopte zich tot een fantastische gids tijdens de fietstour en blijkt ook een bijzonder gezellige tafelgenoot te zijn. Het diner in de Oranjetuin is voor mij de beste culinaire ervaring van de hele Friesland trip. Het is nu al de zoveelste keer dat ik enorm wordt verrast van de kwaliteit van een restaurant in een hotel. Ook deze komt hoog op mijn favorieten lijstje.
Vooraf ossenworst van het Friese veenweide rund, 65 graden dooier, krokant en borage. Als tussengerecht een perfecte rode bio bieten-crèmesoep met zwezerik en structuren van biet. Het hoofdgerecht is een diklipharder van het wad met coquille, jus van coquille, citroenrisotto en mousseline van wortel en sereh. We sluiten het diner af met een shake van rabarber met sorbet van boeren karnemelk en mousse van witte chocolade. Geslapen als een roosje hierna, dat zal geen verrassing zijn.
Wandelen met de boswachter
Hoe vaak sta jij ‘s ochtends op en ga je na het ontbijt wandelen met een boswachter? Nou, voor alles moet een eerste keer zijn en wat een feest om dat te doen in het Oranjewoud. Samen met boswachter Roel gaan we op stap.
De boswachters van Staatsbosbeheer hebben een fikse taak in de koninklijke bossen van het Oranjewoud. In dit uitgestrekte gebied is er altijd iets te doen. Roel vertelt ons over zijn laatste grote project waarbij hij alle wandelroutes heeft vernieuwd terwijl we rustig slenteren en genieten van al het moois en de geuren van het ontwakende bos. Wist je dat je altijd een afspraak kunt maken voor een rondleiding? Meer informatie vind je hier en boswachter Roel kan ik je met veel plezier aanraden.
Friese wijnen, kaas en vlees van De Heidepleats
Een bijzonder boerenbedrijf in St. Nicolaasga. Want bij deze statige kop-hals-romp boerderij uit 1884 in de Friese Zuidwesthoek ligt een wijngaard met ruim 2.000 druivenstokken. Hier wordt echte Friese wijn gemaakt en dat is geen makkelijke opgave. In het Noorden is het logischerwijs altijd een aantal graden kouder (versus bijvoorbeeld het zuiden van het land waar ook een aantal wijngaarden zijn) en dat heeft direct gevolg voor het verbouwen van druiven. Zo zijn er rassen die hier niet goed gedijen en kan het ook voorkomen dat delen van de oogst voortijdig verloren gaan door weersomstandigheden.
Tijdens de tasting van de Donia Grande wijnen ben ik wisselend enthousiast. Zo vind ik de witte Vespers jong en fris, de Priem rosé niet mijn smaak en de rode Lauden heeft begeleiding van een stukje kaas of worst nodig.
De Heidepleats is ook een veehouderij met een prachtige kudde Friese roodbonte koeien. Van deze roodgevlekte koeien zijn er nog slechts 350 in de wereld en de Heidepleats zet zich in om dit authentieke ras te behouden. Het vlees van de koe is van uitmuntende kwaliteit en de melk die wordt gegeven is perfect voor het maken van de Friese ‘Griene Tsiis’ kaas. Dat doen ze hier ook. Niet meer in huis, want het is een enorme operatie. Maar wel op basis van hun eigen recept met peterselie, karwij en met eigen melk. Mocht je ooit de Griene Tsiis tegenkomen en je bent net zo’n kaaskop als ik, koop ‘m dan gelijk. Het is een fantastisch kaasje die je niet wilt missen.
Biologische groente en fruit bij Natuurtuin ‘t Hummelhûs
Een van de leukste culinaire ontdekkingen in Friesland is Natuurtuin ‘t Hummelhûs. Je vindt deze natuurtuin in Oude Horne en er is ook een boerderijwinkel en lokaal kinderdagverblijf.
De liefde voor pure producten spat er vanaf en dit project heeft niets commercieels in zich. Sterker nog, de eigenaren werken zich hier drie slagen in de rondte en zonder de hulp van vrijwilligers zouden ze de hoeveelheid werk waarschijnlijk niet eens aankunnen. In de natuurtuin van bijna 12.000m2 vind je de meest mooie biologisch gekweekte groente en fruit. Van ‘normale’ tot heel bijzondere soorten.
We lopen hier door de tuin met een kistje en mogen zelf plukken voor de kookworkshop die we ‘s middags nog gaan volgen. En we drinken nog een kopje koffie aan de picknicktafel in de tuin. ‘t Hummelhûs levert rechtstreeks aan restaurants in de regio, maar ook als particulier kun je hier inkopen doen in de boerderijwinkel. Ik zou het wel weten als ik in de buurt zou wonen, dan ben ik er waarschijnlijk niet meer weg te slaan.
Koken bij De Jouster Toer
Onze laatste stop van de culinaire trip is Restaurant De Jouster Toer. Gelegen in het centrum van Joure tegenover de markante toren van Joure, de Jouster Toer dus. We gaan hier koken in hun mooie kookstudio achter het restaurant.
Samen met chef Mark en Johan (De Jouster Toer) en Harmen (De Hinde). We koken alleen met lokale vis en de groente die we een paar uur eerder bij ‘t Hummelhûs hebben geplukt. Harmen leert mij om vis te fileren en dat is nog lastiger dan ik dacht met deze bot (ja, ik laat ze normaal altijd door mijn visboer fileren), maar uiteindelijk liggen er een paar prachtige filets op het bord. Binnenkort krijgen jullie nog het recept voor de briljante bieten panna cotta met haring op de blog. Makkelijk om te maken en verbluffend qua smaak.
Oh Friesland, wat heb je me laten genieten. Ondanks het drukke programma kwam ik volledig tot rust. Culinaire ontdekkingen genoeg, ik heb volgens mij maar het topje van de ijsberg gezien. Er wordt gekookt en gegeten met respect voor de natuur, eerbied voor het lokale product en met gevoel voor pure smaken. Het was geweldig! Ik kan iedereen aanraden om Friesland eens te bezoeken, wij komen ook zeker terug met ons gezin. Om te eten, genieten en tot rust te komen. Wie weet stap ik er dan ook nog een keer op de fiets.
Met dank aan Daily Lin voor deze laatste toffe foto!
Volg Francesca Kookt! ook op Facebook, Twitter, Google+, Bloglovin’ of Instagram.
