Wat stop je in een broodtrommel (en eten ze op)?

Mijn kleine jongen is een paar weken geleden begonnen in groep 3 en toen kwam ook de broodtrommel weer uit de kast. Iedere dag is het weer een uitdaging om deze te vullen met een gebalanceerde inhoud waar ook hij blij mee is. En niet alleen de trommel voor de lunch, ook het 10-uurtje en de drinkbekers zijn daar onderdeel van.

Precies twee jaar geleden schreef ik al een artikel over verantwoorde en creatieve ideeën voor in de broodtrommel. Dat was een mooi experiment, maar inmiddels zijn mijn inzichten over het eten op school wel iets veranderd. Waar ik namelijk tegenaan liep was dat Jessey op een gegeven moment niet meer zat te wachten op mijn creatieve uitspattingen. Hij eet hartstikke goed, ook veel groente en fruit, maar hij wil niet te veel ‘gedoe’ in zijn trommel vinden. Hij vindt dat lastig, omdat hij niet anders dan zijn vriendjes wil zijn. En de inhoud van de trommel is daar onderdeel van. Nou is dat bij ieder kind natuurlijk anders. De een vindt het fantastisch om een bento-achtige trommel mee te nemen en laat dat vol trots aan de klasgenootjes terwijl de ander is zoals ons zoontje. Beide goed, je moet er alleen je aanpak op aanpassen.

Blije kinderen, lege trommels (meestal dan)

Als foodblogmama kan ik dan zoveel willen, maar ik vind het niet goed om iets op te dringen. Wel wil ik dat hij goed en bewust eet, daarom besloot ik om hem meer te betrekken bij dit proces. We overleggen nu iedere dag wat hij meeneemt en ik geef daarbij de kaders aan. Hij is daar blij mee en de trommels, bakjes en bekers komen bijna iedere dag leeg terug. Dat vind ik het hoogst haalbare en als hij volgend jaar opeens wel pastasalades en groentemuffins mee wil nemen dan kan dat altijd nog. Een beetje meeveren met je kind is dat, het werkt bij ons goed.

Hoeveel eet je kind op school en is er voldoende tijd?

Ik vroeg vorige week op Facebook of jullie nog vragen hadden over dit onderwerp omdat ik er een artikel over zou gaan schrijven. Daarbij plaatste ik een foto van een van zijn trommels. De een vond het weinig en de ander vond het veel. Ook werd het continurooster en de tijd die daarin is om te lunchen benoemd. Een goed onderwerp om eens verder te bespreken.

De hoeveelheid is per kind verschillend. Er is geen vaste maatstaf voor, het is ook heel erg afhankelijk van wat je kind de rest van de dag eet, hoeveel energie er wordt verbrand en of het eten wat hij of zij eet erg vult. Zo is volkoren brood voedzamer dan wit brood en daardoor zullen ze langer ‘vol’ zitten. Een voorbeeld uit ons eigen huishouden: voordat Jessey naar school gaat, eet hij meestal 2 volkoren boterhammen met beleg en drinkt hij daar een glas melk bij. Als 10-uurtje krijgt hij bijvoorbeeld een bakje fruit met een beker water mee. Tijdens de lunch eet hij een of twee boterhammen, of een gevulde wrap en wat worteltjes, tomaatjes of komkommer. Ook stop ik er dan nog een extraatje in. Daarbij drinkt hij weer water. Na schooltijd is het tijd om te snacken, dat kan van alles zijn. Vaak is dat het snoepjesmoment. Als hij nog gaat sporten, krijgt hij meer te eten met natuurlijk weer wat te drinken erbij. ’s Avonds eet hij goed avondeten (vaak met fruitwater wat we zelf maken) en een toetje eten we af en toe. Meestal is dat doordeweeks een bakje kwark of yoghurt met een topping. Dit is voor hem voldoende op een dag en hij groeit er goed op. En heel simpel, als hij trek heeft krijgt hij eten. Maar ik check altijd wel goed of hij echte of lekkere trek heeft. Want op deze leeftijd weten ze je al goed in de maling te nemen 😉

Bij kinderen die een continurooster hebben is er soms te weinig tijd voor een kind om te eten. Wij hebben hier zelf ook mee te maken gehad toen Jessey wat jonger was. Hij at gewoon te traag voor de tijd die er was om te eten. Mijn belangrijkste advies is om dit bespreekbaar te maken met de juf of meester. Wat er bij ons gebeurde was dat we hem aanspraken op het eten wat over was en hij reageerde daar gefrustreerd op, omdat hij niet genoeg tijd had: “Ja maar, de juf zei dat alle kindjes die nog niet klaar waren hun trommel en bekertje moesten opruimen!”. Dat is geen wenselijke situatie en is vooral voor je kind erg vervelend. We hebben dit besproken, de juf heeft meer aandacht eraan geschonken en het is allemaal goed gekomen. Inmiddels is hij nu ook wat zelfstandiger en hij eet gewoon nog even door als hij naar buiten gaat als hij nog iets wil opeten. Tenminste, dat heb ik van hem begrepen.

Dit geef ik mee als 10-uurtje

Een 10-uurtje is niets meer dan een tussendoortje voor je kind. Bij ons op school zijn de dinsdag en donderdag officieel ingesteld als groente en fruit-dagen en dan mogen we niet iets anders als dat meegeven naar school. Maar in de praktijk krijgt hij dat bijna iedere dag mee.

Denk bijvoorbeeld aan:

• Bakje met gesneden fruit of fruitspiesjes. Maar let wel op het type fruit. Appel en banaan verkleurt bijvoorbeeld snel en dat ziet er niet smakelijk uit. Je kunt het natuurlijk wel besprenkelen met citroensap.
• Heel fruit zoals een banaan, appel, mandarijn of pruim. Let daarbij wel op of je kind het zelfstandig kan eten, de juf heeft bijvoorbeeld geen tijd om een mandarijn te pellen voor de hele klas.
• Bakje met gesneden paprika, wortel en bleekselederij (in frietjes) met eventueel een dipje. Dit kan bijvoorbeeld een klein bakje houmous of kruidendip van Griekse yoghurt zijn.
• Bakje met cherrytomaten, kleine kaasblokjes en crackertjes.
• Bakje met nootjes en gedroogd fruit zoals dadels en rozijnen.
• Soms ook een mueslireep, een halve krentenbol met pindakaas of een smoothie van Ella’s Kitchen. Die zijn eigenlijk voor zijn baby broertje bedoeld, maar hij vindt ze zelf ook erg lekker. Je kunt natuurlijk ook zelf een smoothie maken en die in een beker meegeven. Dit is goedkoper en scheelt afval.
• Qua drinken tijdens het 10-uurtje is het bij ons simpel: een beker met water.

Dit gaat in zijn broodtrommel

Boterhammen zijn bij ons altijd volkoren. Dit is echt de beste keuze voor je kind qua vezels en voedingswaarden. Nou weet ik dat bruin brood niet altijd even succesvol wordt ontvangen door kinderen, maar het is belangrijk om dit aan te leren. Ook voor later. Ik heb samen met Jessey ‘broodproeverijen’ gedaan om het brood van de bakker te ontdekken wat hij echt lekker vond. Ik haalde iedere keer een andere type brood in huis en dan mocht hij proeven en zeggen wat hij lekker vond. Heb je een echte wit brood-eter in huis, probeer dan langzaam over te stappen naar lichtbruin knip bijvoorbeeld en bouw dit op. Het is voor een goed doel 🙂 Nou gaat er bij ons echt ook weleens iets wits of een krentenbol mee, maar dit is een uitzondering en dus ook een verrassing voor Jessey als hij zijn trommel opent.

Andere succesnummers zijn crackers (wederom met veel vezels) waar ik dan op verzoek ‘dubbeldekkers’ van moet maken en de groentewraps van No Fairy Tales. Op de foto van de gevulde trommel zie je dat ik de wortel wraps had belegd met een laagje hummus, blaadjes babyspinazie, geroosterde bloemkool (was over van de avond ervoor) en reepjes paprika.

Door naar het beleg. Dat kun je natuurlijk zo gek maken als je zelf wilt, als je er maar een beetje variatie in blijft houden. Prima als je het brood wilt besmeren met margarine, wij doen het altijd met een dun laagje ongezouten Lurpak. Wat er bij ons veel op brood gaat is pindakaas, gewone kaas of smeerkaas, kipfilet en appelstroop. Tussen de hartige boterhammen stop ik dan vaak ook nog wat plakjes komkommer of wortelrasp. Ander beleg wat minder vaak voorkomt, maar wel enthousiast wordt ontvangen is fruitspread (zonder toegevoegde suiker, bijvoorbeeld van Yespers of Heerlijkheid Marienwaerdt), salami, de vegetarische paté van de Vegetarische Slager, (zelfgemaakte) houmous en tonijnsalade.

In de trommel gaan ook altijd nog wat snackgroenten in stukjes. Dat is het handige aan een trommel met meerdere vakjes, dan kun je het mooi verdelen en worden de boterhammen niet zacht door de andere inhoud. Die snackgroenten gaan trouwens niet altijd op (door de korte lunchtijd of als hij vol zit), maar inmiddels weet hij dat hij het dan moet opeten (mits nog vers natuurlijk) als hij thuiskomt. Ook dat gaat meestal goed 😉

Soms doe ik er nog iets van fruit in, een gekookt eitje, stukje bananenbrood of een verrassing bij speciale gelegenheden. Denk aan pepernoten als het bijna Sinterklaas is, een stukje chocolade als het Valentijnsdag is, of een stukje muffin als een van ons jarig is. Af en toe verwennen is prima, maar laat het niet de standaard zijn.

En wat geef je je kind nou te drinken?

Misschien wel een van de meest beladen onderwerpen van de afgelopen week, wat geef je je kind te drinken mee naar school? De aanleiding van de oproer was een Tilburgse school die de kinderen verplichtte om voortaan alleen water mee naar school te nemen en daar werd niet door alle ouders even enthousiast op gereageerd.

Tja, wat vind ik daar nou van. Eigenlijk heel simpel, water (of ongezoete thee) is echt de beste keuze voor kinderen. Gelukkig houdt mijn kind van water, maar ik weet dat niet alle kinderen fan zijn van water. Maar er ligt echt nog een wereld van verschil tussen water en alle gezoete pakjes die nog vaak mee naar school gaan. Realiseer je dat je daarmee je kind vloeibaar suiker laat drinken en dat is niet gezond. En willen we niet allemaal dat onze kinderen gezond opgroeien? Heb je nou een kind wat niet van water houdt, probeer dan een middenweg te vinden. Maak bijvoorbeeld fruitwater met citroen, sinaasappel of munt of met rood fruit en basilicum of geef ze water met fruitsmaak mee (zonder toegevoegd suiker). Je kunt ook experimenteren met een drupje CoolBear siroop (gezoet met stevia), maar hou de echt gezoete dranken thuis en bewaar deze voor een keer bij speciale gelegenheden. Langzaam maar zeker kun je een kind echt laten wennen aan water.

Wat zeggen andere ouders

Op mijn Facebookpagina kreeg ik nog wat tips en vragen van ouders:

• Maak een lijstje met vaste categorieën zoals groenten, fruit, lunch, drinken en een extraatje met diverse keuzemogelijkheden en laat je kind daaruit kiezen. Zo vind je kind het leuk om zelf te mogen kiezen. Dank voor de tip, Francis!
• Linda geeft heel terecht aan dat je kinderen niets moet opdringen. Soms kun je best iets bijzonders geven, maar altijd op verzoek. Dat werkt beter.
• Kan je kind al lezen, geef dan af en toe ook eens een briefje met een lieve boodschap mee in de trommel. Zo is het altijd een verrassing wat er in zit. Leuke tip, Nathalie!
• Daphne vroeg of er tips waren om de inhoud van de trommel vers te houden. Allereerst is een broodtrommel die goed sluit essentieel. Zo droogt de inhoud minder snel uit. Ik heb zowel de trommels als bekers bij Green Jump gekocht en ik ben zeer tevreden over de kwaliteit. Duurzaam, alles kan in de vaatwasser en de bekers lekken niet! In de zomer zou je ook nog gebruik kunnen maken van een klein koeltasje waar je de trommel in verpakt.

Dan nog even dit

Ik heb getwijfeld of ik hier iets over wilde gaan zeggen, maar ik doe het toch. Ik loop er namelijk al dagen mee rond. Toen ik de foto van de lunchtrommel van mijn zoontje deelde op Facebook kreeg ik de reactie ‘of dit voor een kind of voor een konijn’ was.

In deze tijd waarin overgewicht bij kinderen nog steeds flink aanwezig is, vind ik het onbegrijpelijk dat mensen zo redeneren. Ik ga het niet veroordelen, net zoals dat ik het niet veroordeel als trommels nog gevuld worden met minder voedzame producten. Ik geloof er namelijk in dat we allemaal nog dingen kunnen leren en daar wil ik graag bij helpen. Want uiteindelijk gaat het om het allerbelangrijkste in het leven (dat vind ik echt) en dat is dat onze kinderen gezond opgroeien in een wereld die steeds plantaardiger wordt. Dit is beter voor de mens en voor de planeet. Sta open voor andere visies, onderwijs jezelf in wat goede voeding (gebruik daarvoor bijvoorbeeld bronnen als I’m a Foodie, het Voedingscentrum en Easy Peasy Kids of lees mijn boek Mag ik nog een hapje?) is en doe wat het beste werkt voor je kind. Dat mag met kleine stapjes gaan, neem er de tijd voor samen met je kind.

Nou, dat is een flink verhaal geworden! Ik hoop dat jullie hier goede tips uit kunnen halen voor je eigen kinderen.

Tekst: Francesca